Benign Prostat Hiperplazisi (BPH)
Prostat bezi: Yeni doğan çocuklar dahil her erkekte olan bir organdır. Mesanenin (idrar kesesi) alt kısmında üretra adı verilen idrar kanalının başlangıç bölümünde yer alır. %70’i glandüler (salgı bezi hücreleri) elemanlardan, %30’u da düz kastan oluşur. Glandüler hücreler süt kıvamında bir salgı oluştururlar. Düz kas hücreleri cinsel birleşim esnasında kasılarak glandüler hücrelerin oluşturduğu sıvının üretraya akmasını sağlar. Prostat salgısı, süt kıvamındadır. Semen dediğimiz ejakülasyonla boşalan ve spermi taşıyan sıvıyı oluştururlar (%20-30). Semenin geri kalan bölümü seminal vezikül salgıları (%60-70) ve içinde sperm de ihtiva eden testis içeriğinden (%10) oluşur.
Benign Prostat Hiperplazisi (BPH): Prostat bezinin iyi huylu büyümesini ve bu büyümenin sebep olduğu idrar akımıyla ilgili problemleri tanımlar. Görülme sıklığı hayatın 40’lı yıllarında %8, 60’lı yıllarda %60, 80’li yıllarda %95, 90’lı yıllarda görülme sıklığı %90-100 oranındadır.
BPH’ya bağlı semptomlar geliştiğinde hastalarda gece ve gündüz işeme sıklığında artış, ani sıkışma hissi, ani sıkışmaya bağlı ani idrar kaçırma, zayıf idrar akımı, çatallı, kesik kesik ya da dağınık idrar yapma, idrar yapmama başlamada gecikme, idrar yaparken zorlanma, tam başlatamama hissi ve işeme sonrası damlama tarzında idrar çıkışı gibi semptonların biri ya da birçoğu görülebilmektedir.
BPH prostat kanseri ile ilişkili değildir. Bu iki hastalık birbirleriyle karıştırılsa da çok ayrı hastalıklardır.
Tanıda en sık uluslararası prostat semptom skoru kullanılır. Bununla birlikte parmakla rektal muayene, idrar tetkiki, kreatinin ölçümü, üroflovmetri, işeme sonrası artık hacim ölçümü, PSA (prostat spesifik antijen) ölçümü, ultrasonografi, basınç-akım çalışması, üreterosistoskopi de kullanılan diğer yöntemlerdir.
Prostat Spesifik Antijen (PSA), semenin kıvamını belirleyen bir enzimdir. Sadece prostat bezinde üretilir. Yaşa ve prostat bezindeki büyümeye bağlı olarak PSA değerinde bir artış olabilir. Fakat yine de iyi huylu prostat büyümesinde, PSA değerinin çok fazla artması beklenmez. Hızlı PSA artışları prostat zemininde ek bir prostat hastalığına (prostat enfeksiyonu, prostat kanseri) işaret edebilir.
Tedavi :
İzlem: İlk tedavi alternatifi yaşamla ilgili bazı unsurlara dikkat etmek, davranışları alışkanlıkları değiştirmektir. Bunlara örnek olarak sıvı alımının ayarlanması, yeterli ve dengeli beslenme, kabız kalınmamaya dikkat edilmesi, haftada en az 3 kez spor yapılması vb. sağlıklı yaşam önerileri verilebilir.
Medikal Tedavi: İyi huylu prostat büyümesinin medikal tedavisinde farklı ilaç grupları tek tek veya bunların kombinasyonları olacak şekilde kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi:
Medikal tedaviye yanıtsız belirtiler olursa, ilacı tolere edemeyecek derecede yan etkiler görülürse veya cerrahi tedavi hasta tarafından ilaç tedavisine tercih ediliyorsa cerrahi tedavi düşünülebilir. Ayrıca, BPH’ya bağlı böbreklerde genişleme ve fonksiyon kaybı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, gözle görünür idrarda kanama, hiç idrar yapamama, mesane taşı oluşumu veya mesane fonksiyonlarında bozulma gibi durumlarda cerrahi tedaviye başvurulması gerekebilir.